16 Ağustos 2016 tarihinde çıkarılan kararnamenin gerekçesi ve kapsamı hakkında açıklamalarda bulunan Bakan Saner, "Bakanlığa geldiğimiz ilk günden itibaren ilgili tüm sivil toplum örgütlerinin bizden çalışma yaşamına daha kaliteli iş gücünün kazandırılması adına bir talebi oldu.
Biz de konuyla hemen ilgilenerek , işin hem ekonomik hem de manevi boyutunu da göz önünde bulundurarak hem çalışma yaşamını hem de muhacereti kapsayan bir kanun hükmünde kararname çıkardık’’ dedi.
Haziran ayında çalışmalara başladıklarını, Temmuz ayında Meclis tatile girdiği için bir aylık sürede yasanın hazırlanmasının mümkün olmayacağını ifade eden Saner, çalışmaların ancak Ağustos ayında tamamlanabildiğini ve 16 Ağustos’ta kanun hükmünde kararname olarak yürürlüğe girdiğini hatırlattı.
Cumhuriyetçi Türk Partisi tarafından yapılan itiraz sonucu, affın 29 Eylül’de alınan ara emri ile durdurulduğunu kaydeden Saner, yaşanan süreçle ilgili mağduriyetlerin yaşanmaması adına , halkı bilgilendirdiklerini ve hemen yasayı Meclis’e taşımak için kolları sıvadıklarını söyledi.
Kanun hükmünde kararnamenin Meclis’te olmasına rağmen , konuyla ilgili yasal çalışmaları; Çalışma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nın senkronize çalışması neticesinde Meclis’e aktardıklarını söyleyen Saner, geçen hafta ve bu hafta içinde iki yasanın iki oturumda Meclisin alt komitesinde ele alındığını ve oy birliğiyle kabul edildiğini ifade etti.
Bakan Saner, ilgili yasa tasarısının Pazartesi günü, Meclis Genel Kurulu’nda ele alınacağını ve oy birliğiyle Genel Kurul’dan geçtikten sonra Cumhurbaşkanı’nın onayına gönderilerek yasallaşacağını belirtti. Resmi Gazete’de yayınlandıktan sonra , çalışma izni, ziyaretçi izni, iş kurma izni ve ikamet izninden dolayı kayıt dışı duruma düşen herkesin 60 gün süreyle bu bu aftan yararlanabileceğini açıkladı.
Affın hiç bir adi suçu kapsamayacağını önemle vurgulayan Saner, aftan kimlerin nasıl faydalanacağı konusunda ,"Eğer bu ülkeden kayıt dışı çalışırken yakalanıp ihraç edilen kişiler varsa, ya en yakın KKTC Elçilikleri’ne gidip yazılı başvuruda bulunacaklar ya da KKTC’de bir vekil atayıp İçişleri Bakanlığı’na müracaatta bulunacaklar. Ülkeden neden ihraç edildikleri belirlendikten sonra kendilerine bir bildirim yapılacak. Bu müracaatı yapma süreleri 60 gündür. " dedi.
Aftan yararlanan çalışanlar için, işverenden borcu yoktur yazısı istenmeyecek
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı H. Ersan Saner, kayıt dışı olduğundan dolayı ihraç edilen, halen kaçak durumda olarak ülkede bulunan ve ülkeden cezalı olarak çıkış yapan herkese, af kapsamında KKTC’ye geldiğinde 45 günlük ziyaret izni verileceğini söyledi.
Ön izin ile ülkeye gelen işçiler için çalışma izni çıkarılırken, Bakanlık tarafından işverenden sigorta , ihtiyat sandığı ile vergi borcu yoktur yazısı istendiğini anımsatan Bakan Saner, kayıt dışı olduğundan dolayı ihraç edilen, halen kaçak durumda olarak ülkede bulunan veya ülkeden cezalı olarak çıkış yapanlar yani sadece aftan yararlanan çalışanların kaydı için, bu 45 günlük süre içinde, Sosyal Sigortalar ve İhtiyat Sandığı Dairesi’nden borcu yoktur yazısının istenmeyeceğini kaydetti. Saner, kayıtdışına düşmüş ve kendini kayıt altına aldırmak isteyen işçiler için işverenden borcu yoktur yazısı istenmeyeceğini ve tüm işlemlerinin yapılacağını önemle vurguladı.
Saner , Affın 60 gün içerisinde yeterli olacağına inanç belirterek, daha önce yürürlüğe giren aflara bakıldığında tüm afların ortalama iki aylık bir süreyi kapsadığını belirtti.
Aftan 45 gün içinde 2697 kişi faydalandı
Yürürlüğe girdiği tarihten ara emri alındığı tarihe kadar yani 45 gün içinde 2697 kişinin aftan faydalandığı bilgisini veren Çalışma Bakanı Saner, bu rakamın 1200 kişisinin ülke içinde kayıtdışı olanlar olduğunu söyledi. Saner ilgili yasa tasarısı , Meclisten geçtiği gün, af konusunda etkin bilgilendirme sağlamak amacıyla Bakanlık internet sitemizden duyuru yapılacağını, yurtdışındaki elçiliklere bilgi verileceğini ve TC Lefkoşa Büyükelçiliği ile işbirliği yapılacağını sözlerine ekledi.
Affın Ekonomiye Kazanımları
Ekonomik örgütlerin, Müteahhitler Birliği’nin, taşeronların ve ticaret odasının ara emri alındıktan sonra tutumlarının çok net olduğuna dikkat çeken ve yasa tasarısının alt komiteden oy birliğiyle geçmesinin ciddi memnuniyet yarattığına değinen Bakan Saner: " Göreve geldiğimizde ülkede kayıtlı 85 bin sigortalı varken, Eylül sonu itibariyle sayı 91 bine ulaştı. Bu rakamın üç bini bu kesimlerden gelen yatırımlardır. Sosyal sigortalar ve ihtiyat sandığına bir maddi akış başladı. Doğal olarak iş yerlerine bir rahatlama geldi. Çünkü kayıt altında olan birinin çalışma psikolojisi ile kayıtdışı olanın farklıdır. Ekonomik olarak çok ciddi kazanımlar olduğunu söyleyebilirim’’ şeklinde konuştu.
Esas problemin çıkarılan aflardan değil, ülkedeki ekonomik koşullardan kaynaklandığına işaret eden Bakan Saner: " Daha önce Türkiye’deki asgari ücret farkı oranı neredeyse yüzde 60’a yüzde 40 gibiydi. Asgari ücret KKTC’de ortalama 1600 TL iken Türkiye’de 830 TL idi. Fakat son yıllarda AB ortalamasına da baktığımızda; 6 AB ülkesinde asgari ücret belli sektörlerde uygulanıyor. 22 ülke arasında ülkemiz 9. sırada yer alırken Türkiye 15. sıradaydı ancak Türkiye şu anda bizim hemen arkamızdan geliyor. Türkiye’deki yaşam koşullarını düşündüğümüzde KKTC bu bağlamda cazip bir merkez değil. " şeklinde konuştu.
"İşverenleri nitelikli iş gücü konusunda ne kadar rahatlatırsak bizim için o kadar iyi " ifadelerini kullanan Saner, Bakanlığının bu yöndeki çalışmaları olduğunu belirtti.
Saner: "Bakanlık olarak asgari ücretin kriterlerinin yeniden belirlenmesine karşı değiliz "
Asgari ücretin tanımının nasıl yapılması konusunun ele alınması gerektiğine dikkat çeken Saner, Bakanlık olarak asgari ücretin kriterlerinin yeniden belirlenmesine karşı olmadıklarını söyledi.
Asgari ücretin tanımının yapılırken çok hassas olunması gerektiğini savunan Saner: "Asgari ücretin en basit işi yapan kişiye ödeyeceğiniz ücret olması gerekir. Maalesef asgari ücret ülkemizde sizin yanınızda çalıştırdığınız üniversite mezununa, teknik elemana vereceğiniz rakam olarak kabul ediliyor ve sanki bütün ülkede her meslek türü için verilecek taban ücret olarak algılanıyor " dedi.
Genel olarak sisteme de bakıldığında sosyal sigorta ve ihtiyat sandığı yatırımlarının yüzde 65 inin prime esas kazanç üzerinden olmadığının, asgari ücret üzerinden olduğun net bir şekilde görüldüğünü belirten Saner; yatırımların yüzde 65’inin asgari ücret üzerinden olduğunu ifade etti.
Bakanlık olarak prime esas kazanç üzerinden yatırımları arttırmak amacıyla , ilerleyen günlerde Sanayi Odası ve Ticaret Odası başta olmak üzere ilgili sivil toplum örgütlerine ziyaret düzenleyeceklerini kaydeden Saner, ilk kez kayıt yaptıracak olan çalışanlara ya da ilk kez işveren olacak KKTC vatandaşlarına çok ciddi destek programları hazırladıklarını ve en kısa zamanda kamuoyu ile paylaşacaklarını söyledi. Saner, çalışanına asgari ücret ödeyecek olan işverenlerin bu desteklerden yararlanamayacağının da altını çizdi.
Kadının çalışma yaşamına katılımı
Gözlemci üye statüsüyle geçtiğimiz günlerde İslam Ülkeleri Konferası’na katıldığını kaydeden Saner; İslam Ülkeleri içinde kadının iş gücüne katılım oranı konusunda KKTC’nin durumunun çok iyi olduğunu ancak Avrupa Birliği ülkeleri ile kıyaslandığında bu oranın düşük olduğunu ifade etti.
Konferansta, KKTC’deki kadın çalışanlar ve istihdam oranları hakkında veriler paylaştığını kaydeden Bakan Saner, İslam ülkelerinin hemen hemen tümünde hedeflenen en yüksek kadının iş gücüne katılım oranının yüzde 35 olduğunu belirtti. KKTC’de şu anda kadınların iş gücüne katılım oranının yüzde 46 olduğun söyleyen Saner, mevcut durumun İslam ülkelerine göre iyi ancak Avrupa Birliği ülkelerine göre ise kötü olduğunu ve düzeltilmesi için çok yol katedilmesi gerektiğini kaydetti.
24-26 Kasım tarihleri arasında, TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın davetlisi olarak " Kadının İşgücüne Katılımında Rolü’’ konulu toplantıya katılacağını belirten Saner, kadınların her konuda destekçisi olacağını net bir şekilde ortaya koydu.
Bakanlığınn şiddet önemle ve denetleme merkezlerinin kurulması için çok yoğun çalışmalara başladığını, bu konuda ilgili sivil toplum örgütleri ile ile toplantı yapılacağını ve Aralık ayında bir çalıştay yapmayı planladıklarını söyleyen Saner, TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın da kendilerine her türlü desteği vermeye hazır olduğunu sözlerine ekledi.